Królewskie miasta Maroka i relaks w Agadirze

Po spotkaniu na lotnisku Okęcie w Warszawie z pilotem Albatros Travel wylecimy do Maroka. Po około 4 godzinach lotu, wylądujemy w legendarnym mieście Marrakesz, które w XI wieku było stolicą berberyjskiego imperium Almorawidów, a także jest jednym z czterech królewskich miast Maroka. Często nazywane jest także „Czerwonym Miastem”, ponieważ większość budynków Starego Miasta została zbudowana z kamieni pokrytych gliną z dużą zawartości ochry. Niesamowita atmosfera miasta przenosi nas do krainy Baśni z 1001 nocy, gdzie za każdym rogiem czeka na nas niezwykła przygoda, a egzotyczne zapachy przypraw wypełniają powietrze.

Z lotniska udamy się bezpośrednio do hotelu. Jeśli czas na to pozwoli to przed kolacją pilot wycieczki zaproponuje  krótki spacer po starym mieście. Powitalna kolacja w hotelu.

Po śniadaniu nadejdzie czas na odkrywanie Marrakeszu. Zaczynamy od symbolu miasta, Wieży Koutoubia, pięknego minaretu przy największym meczecie w Marrakeszu oraz Pałacu Bahia, który został wybudowany pod koniec XIX wieku i jest otoczony wspaniałymi, pachnącymi ogrodami kwiatowymi.

Stąd udajemy się na zwiedzanie medyny i ogromnego suku (targowiska), gdzie kuszą pachnące przyprawy i marokańskie wyroby rękodzielnicze, w tym wyroby ze skóry, miedzi i piękne berberyjskie dywany. Tutaj również można przyglądać się pracy lokalnych rzemieślników, którzy w swoich małych warsztatach nadal stosują te same tradycyjne techniki i narzędzia.

Zwiedzanie kończymy na tętniącym życiem centralnym placu Djemaa el Fna, który jest bez wątpienia bijącym sercem miasta. W ciągu dnia plac jest wypełniony po brzegi, od straganów ze świeżo wyciśniętymi sokami po zaklinaczy węży i ulicznych treserów próbujących namówić turystów na zdjęcie z ich tresowanymi małpami. Odradzamy taką atrakcję, bo prowadzi często do wykorzystywania zwierząt tylko dla rozrywki.

Wieczorem natomiast plac wypełniają gawędziarze z niezwykłą wyobraźnią, różnego rodzaju iluzjoniści, żonglerzy, tancerze oraz smakowite zapachy unoszące się ze straganów z jedzeniem. Będziemy chłonąć tą niesamowitą atmosferę, zanim wrócimy do naszego hotelu.

Dziś żegnamy się z Marrakeszem i  po śniadaniu wyruszamy do nadmorskiego miasta Casablanca, które jest  gospodarczym i kulturalnym centrum Maroka oraz pod wieloma względami najnowocześniejszym miastem w kraju.

Casablanca otoczona jest także aurą miłości i romansu, dzięki słynnemu hollywoodzkiemu filmowi o tym samym tytule co nazwa miasta, w którym w rolach głównych wystąpili Humphrey Bogart i Ingrid Bergman.

W ciągu zaledwie 150 lat miasto rozrosło się znacząco, zwiększając ilość  mieszkańców z kilku tysięcy do niespełna czterech milionów obecnie. Do dynamicznego rozwoju miasta w dużej mierze przyczynili się Francuzi w okresie swojego protektoratu w pierwszej połowie XX wieku.

Zobaczymy piękne budynki Casablanki w stylu art deco. Mijamy również klimatyczną dzielnicę rzemieślniczą Habous z wąskimi arkadowymi uliczkami i pięknymi, bielonymi domami. Obszar ten został zabudowany przez Francuzów w latach 30. XX wieku, a inspiracją były tradycyjne arabskie medyny. Pod względem architektonicznym znajdziemy tutaj ekscytującą mieszankę tradycyjnego stylu marokańskiego i europejskiego.

Poznamy też najważniejsze prestiżowe projekty miasta: plac Mohameda V i meczet Hassana II. Minaret o wysokości 210 metrów, który wznosi się tuż przy Oceanie Atlantyckim, jest najwyższy na świecie, a sam meczet z miejscem dla 25 000 wiernych wewnątrz i kolejnych 80 000 na zewnątrz, jest jednym z największych na świecie.

Meczet Hassana II miał być gotowy na 60. urodziny króla Hassana II w 1989 r., ale budowa została ukończona dopiero w 1993 r. Chociaż architekci świątyni inspirowali się starożytnym Meczetem Skalnym w Jerozolimie to budynek ma kilka charakterystycznych, nowoczesnych cech.

Promień lasera na szczycie minaretu skierowany jest wieczorem w stronę Mekki, a meczet jest wyposażony w ogrzewanie podłogowe i elektryczne drzwi. W bardzo wyjątkowych sytuacjach automatyczny dach jest rozsuwany, aby można było modlić się pod gołym niebem. Budynek jest również tak zaprojektowany, aby wytrzymać trzęsienia ziemi.
Po wejściu do kolosalnego meczetu imponuje między innymi wielkość sali modlitewnej oraz misterna dekoracja i piękne rzeźbienia w drewnie.

Następnie pojedziemy do hotelu, gdzie po zakwaterowaniu, zakończymy dzień wspólną kolacją.

(Marrakesh - Casablanca ok. 245 km).

Z Casablanki udajemy się na północ, do miasta Rabat, które jest stolicą Maroka i jednym z czterech miast królewskich. Zobaczymy tu Pałac Królewski, Kasyno, Mauzoleum Muhammada V oraz Wieżę Hassana, która z założenia miała być największym i najbardziej okazałym minaretem w całym muzułmańskim świecie. Jej budowę rozpoczęto w XII wieku, ale jej nie zakończono. Ten wyjątkowy minaret miał być częścią monumentalnego Meczetu Hassana, który również nigdy nie został ukończony, a trzęsienie ziemi dokonało jego całkowitego zniszczenia.

Wybierzemy się także na spacer po starej, urokliwej medynie miasta Rabat, wpisanej na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W jej wąskich uliczkach ulokowały się małe sklepiki, gdzie można kupić różne pamiątki np. drewniane rzeźby, skórzane buty lub dywany wykonane przez berberyjskie plemiona żyjące w północnej Afryce.

Będzie  również czas na lekki obiad (nie wliczony w cenę wycieczki), żeby następnie wyruszyć w dalszą drogę do miasta Fez, dokąd przyjedziemy późnym popołudniem.

Miasto Fez zostało założone w 789 roku n.e.  wkrótce po tym, jak Arabowie najechali północną Afrykę i Hiszpanię. To dawna stolica Maroka i miasto tradycyjnego rzemiosła kultywującego wielowiekowe tradycje, gdzie tkacze, stolarze i producenci ceramiki słyną ze swoich talentów. Miasto jest najstarszym z królewskich miast Maroka i trzecim co do wielkości w kraju. Zostaniemy tu na kolejne trzy noce.

(Casablanca – Rabat – Fez ok. 295 km).

Po pożywnym śniadaniu czas wyruszyć do pobliskiego Meknes, trzeciego królewskiego miasta. Zostało ono utworzone w końcu XVII wieku przez potężnego sułtana Maulaj Ismaila. Meknes, będące odpowiedzią Maroka na działania Ludwika XIV, jest określane jako „marokański Wersal”. Maulaj Ismail zdołał przekształcić niewielkie prowincjonalne miasteczko w spektakularne miasto królewskie z budynkami zbudowanymi w pięknym i jedynym w swoim rodzaju stylu mauretańsko-hiszpańskim. Zobaczymy słynne zabytki miasta Meknes jak królewskie stajnie oraz imponującą i pięknie wykonaną bramę Bab-Mansour stanowiącą główną bramę miasta w 25-kilometrowych murach miejskich, otaczających starą medynę.*
* Remonty zabytków w Meknes prowadzone są na bieżąco, w związku z czym mogą wystąpić zmiany w programie

Zjemy obiad w mieście, a następnie pojedziemy do wpisanego na listę UNESCO rzymskiego miasta Volubilis, jednego z najlepiej zachowanych miast rzymskich w Afryce Północnej. Będziemy tu podziwiać między innymi dobrze zachowane mozaiki, łuk triumfalny zbudowany dla Cesarza Karakalli oraz ruiny bazyliki z X wieku.

Po wizycie w Volubilis zatrzymamy się w punkcie widokowym, z którego zobaczymy miasto Maulaj Idris, z jego białymi domami zbudowanymi na 2 wzgórzach. Jest to bardzo ważne miejsce dla Marokańczyków, gdyż to stąd wnuk Mahometa, Maulaj Idris, rozpoczął szerzenie Islamu w Maroku.

(Fez – Volubilis – Fez ok. 180 km)

Dzisiejszy dzień spędzimy na odkrywaniu ekscytującego Fezu.
Zwiedzanie zaczniemy od ogromnego i tętniącego życiem starego miasta czyli medyny, z jej plątaniną ponad 9 000 wąskich uliczek tworzących prawdziwy labirynt. W tym miejscu zmysły są ciągle pobudzane dźwiękami, aromatami i zapachami. Idąc starymi uliczkami będziemy podziwiać piękne historyczne domy, fantastyczne fontanny, sklepy, bazary i imponujące meczety, będące cichymi oazami w tym ruchliwym mieście. W środku medyny można zobaczyć wielkie kadzie wypełnione barwnikami we wszystkich kolorach tęczy, służące do barwienia tkanin i skór, które są wcześniej garbowane w licznych garbarniach starego miasta. Osiołki transportujące towary i ludzi powoli idą wąskimi uliczkami, aż ma się wrażenie, że czas tutaj stanął w miejscu od setek lat.

Przejedziemy obok robiącego wrażenie, pięknie zdobionego Meczetu Andaluzyjskiego, zbudowanego w 859 r., w którym znajduje się uważany za najstarszy na świecie uniwersytet Al-Karawijjin. W programie dzisiejszego zwiedzania zaplanowaliśmy wizytę w medresie Bou Inania. Ta stara szkoła koraniczna została zbudowana w połowie XIV wieku i jest jednym z najlepszych przykładów architektury z okresu panowania Marinidów. Budynek ten był wykorzystywany zarówno jako meczet oraz szkoła i miał kluczowe znaczenie dla uzyskania przez Fez statusu centrum intelektualnego.

Bou Inania była ostatnią medresą zbudowaną w epoce Marinidów i jedyną medresą w Fezie posiadającą minaret. Zobaczymy również słynną fontannę na placu Nejjarine, pięknie udekorowaną mozaikami o fantazyjnych, geometrycznych wzorach.

Po południu odwiedzimy dzielnicę Fes el-Jdid, nazywaną „Nowym Fezem”, która została założona w 1276 r. Udamy się na spacer po tej kolorowej i ruchliwej części miasta, a popołudniu wrócimy do naszego hotelu.

Dziś zobaczymy jedne z najpiękniejszych krajobrazów Maroka, kierując się w stronę często ośnieżonych gór Atlas. Pierwsza połowa dzisiejszej trasy oferować nam będzie wspaniałe górskie krajobrazy. 

Z Fezu, położonego na wysokości około 400 metrów pojedziemy w góry Atlas, sięgające miejscami około 2000 metrów n.p.m. Góry Atlas rozciągają się na długości 2500 km, biegnąc przez terytorium Maroka, Algierii i Tunezji. Stanowią też naturalną barierę oddzielając pustynię Sahara od żyznych obszarów położonych wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego i Atlantyku. Dzielą się  na 6 mniejszych pasm górskich, w tym Atlas Średni i Atlas Wysoki. Najwyższym szczytem jest Toubkal, który ma wysokość 4165 metrów n.p.m.

Marokańską część gór Atlas zamieszkują głównie Berberowie, którzy zostali tu przesiedleni najpierw przez Arabów, a później przez Francuzów i w dużej mierze udało im się zachować swój język oraz kulturę w tych najbardziej niegościnnych rejonach górskich.

Przemieszczając się przez Atlas Wysoki, przyjrzymy się bliżej kulturze Berberów, mijając miasteczka targowe Er-Rich i TiziN'Talghomt. Po przejechaniu przełęczy Tizi n-Talremt, trasa prowadzi przez dolinę rzeki Ziz do miasta Erfoud, uroczo położonego u podnóża gór Atlas. Erfoud jest często wykorzystywany jako baza wypadowa do eksploracji rozległego obszaru pustynnego na wschód od miasta. W tym miejscu zamieniamy nasz autokar na jedyny w swoim rodzaju pojazd z napędem na cztery koła, aby udać się do miasta-oazy Merzouga, które leży na skraju pustyni Sahara zaledwie 50 km od granicy z Algierią. Do naszego pustynnego obozu docieramy późnym popołudniem, kiedy promienie słońca otulać będą wysokie pomarańczowe wydmy, górujące nad miastem.

Zostaniemy zakwaterowani w namiotach z wykładziną dywanową, łóżkami do spania i łazienką. Kiedy słońce powoli zachodzić będzie na horyzoncie, zjemy wspólny posiłek pod gołym niebem i rozpalimy ognisko (jeśli pogoda dopisze).

(Fez – Erfoud – Merzouga ok. 460 km)

Dzisiejszy dzień rozpoczniemy jeszcze przed wschodem słońca, gdy wyruszamy na wielbłądach w kierunku Erg Chebbi, żeby zobaczyć wschód słońca na Saharze. Erg to piaszczysta pustynia z masami piasku, które wiatr formuje w wydmy, dochodzące nawet to 160 m wysokości. Pod wpływem wiatru erg ciągle zmienia swój wygląd ale i kolor. W zależności od światła i pory dnia piasek ma odcień pomarańczowy, różowy, żółty a nawet fioletowy. Ogromne wydmy Erg Chebi górują nad pobliskimi miastami. Merzuga i Hassilabied.

Po porannych doświadczeniach na Saharze, udamy się w kierunku doliny Todra. Dolinę tworzy luka między górami Atlasu Wysokiego a górą Sarhro. Droga w głąb doliny prowadzi przez miasto Tinghrir, a następnie przez zielone gaje palmowe i żółte wioski berberyjskie.

Wąwóz ma 150 metrów wysokości i miejscami 10 metrów szerokości. Spacerując po okolicy z pewnością zobaczymy lokalną ludność z ich osiołkami i wielbłądami. Kontrast tej części Maroka jest ogromny w porównaniu z wielkomiejskim życiem np. w Casablance czy Marakeszu.

Z doliny Todra jedziemy w kierunku pustynnego miasta Quarzazate tak zwaną „Drogą 1000 kazb”. Kazby były budowane w całym Maroku, ale w tej części Maroka i w górach Atlas przybierają zupełnie inny kształt niż te, które widzieliśmy wcześniej w Rabacie i Fezie.

Tutaj kazba to ufortyfikowana rezydencja lokalnego władcy, w której w razie ataku mogli się schronić mieszkańcy pobliskich wiosek. Były budowane z mułowca czyli skały powstałej ze scementowanego mułu, a wiele z nich wzniesiono w oazach. Po drodze zatrzymamy się w miejscowości Skoura, położonej w środku ogromnego gaju palmowego. Skoura jest jednym z najciekawszych miasteczek-oaz w okolicy i znajduje się tutaj kilka doskonale zachowanych kazb.

Po przyjeździe do Ouarzazate wybierzemy się na krótki spacer po mieście i zobaczymy w jaki sposób Francuzi zakładali na terenie Maroka miasta, będące równocześnie centrami administracyjnymi.  Okolice Ouarzazate stanowiły też plan filmowy dla wielu hollywoodzkich produkcji wpisując się na stałe w historię współczesnego kina. David Lean kręcił fragmenty „Lawrence of Arabia” w Ait Ben Hadou, Martin Scorsese nakręcił w okolicy sceny do filmu „Ostatnie kuszenie Chrystusa” i „Kundun – życie Dalaj Lamy", a Ridley Scott korzystał z pobliskiego  studia filmowego  Atlas Film Studios i kilku miejsc w okolicy, kiedy tworzył takie hity kasowe jak „Gladiator”, „Helikopter w ogniu” i „Królestwo niebieskie”. A to tylko niektóre filmy nakręcone w tej okolicy.

(Merzouga – Tingrir – dolina Todra – Ouarzazate ok. 375 km)

Po śniadaniu pojedziemy na południowy zachód, gdzie u podnóża gór Atlas rozciąga się nadmorskie miasto Agadir. Po drodze zatrzymamy się w Taroudant. Miasto to przez krótki okres w XVI wieku było stolicą dynastii Saadów, zanim rolę tę przejął Marrakesz. Podobnie jak Marrakesz,  Taroudant otoczony jest imponującymi murami miejskimi, w obrębie których mieszka większość miejscowej ludności.

Zrobimy krótki postój w tym urokliwym mieście zanim udamy się w dalszą drogę do Agadiru. Po dotarciu do Agadiru, zatrzymamy się w spokojnym, lecz centralnie położonym hotelu Allegro. Ten 3,5-gwiazdkowy hotel posiada doskonałą lokalizację tuż przy promenadzie i plaży.

Agadir jest niepodobny do żadnego innego marokańskiego miasta. Jego historia sięga XV wieku, kiedy to portugalscy kupcy założyli miasto, aby uzyskać połączenie z karawanami przemierzającymi Saharę. W 1960 roku miasto zostało doszczętnie zniszczone przez trzęsienie ziemi.

Nowe miasto zostało odbudowane kilka kilometrów dalej na południe od starego, a dzisiejszy Agadir jest czołowym ośrodkiem turystycznym Maroka. Znajdziemy tu spokojne uliczki, przytulne kafejki i piękną promenadę, ale największym jego atutem jest kilkukilometrowa, zadbana, szeroka  i piaszczysta plaża.

Oprócz relaksu na plaży lub basenie, proponujemy zobaczyć Agadir z góry. Wystarczy wziąć taksówkę i przejechać kilka kilometrów na północ do starej fortecy – kazby, górującej nad miastem, która jest jedną z niewielu ocalałych budowli z wielkiego trzęsienia ziemi z 1960 roku. Twierdza została zbudowana w 1541 roku przez sułtana saadyjskiego Mohammeda ech-Cheikh i odrestaurowana w 1740 roku. Napis nad wejściem do twierdzy „Zaufaj Bogu i szanuj króla” widnieje zarówno w języku holenderskim jak i arabskim, ponieważ wyznaczył początek wymiany handlowej z Niderlandami.

Jeśli ktoś chciałby zakupić ostatnie pamiątki do zabrania do domu lub doświadczyć niepowtarzalnej  atmosfery marokańskiego bazaru, dobrym pomysłem będzie wizyta na targowisku Souq al-Had w południowo-wschodniej części miasta. W ponad 6000 małych sklepików można kupić wszystko, od dywanów, świeżych owoców i srebra do wyrobów ze skór, przypraw i lokalnych alkoholi.

(Ouarzazate – Taroudant – Agadir ok. 360 km)

Wreszcie jest czas na odpoczynek, cieszenie się pogodą, plażą i kąpielami w  falach Atlantyku. W przerwie między plażowaniem polecamy odwiedzenie małego muzeum Musée du Patrimoine Amazigh, które ma doskonałą wystawę tradycyjnych berberyjskich artefaktów lub spacer po Jardin d'Olhão – pięknym ogrodzie utworzonym w 1992 roku dla uczczenia przyjaźni z portugalskim miastem Olhão.

Uwaga: Nocleg w dniu 11 zostaje przeniesiony do Marrakechu, jeśli lot powrotny odlatuje wcześnie następnego dnia.

Po wspaniałych dniach spędzonych w promieniach marokańskiego słońca, czas na powrót do domu. Przejedziemy na lotnisko w Marrakeszu skąd wylecimy do Warszawy.