Uzbekistan - na Jedwabnym Szlaku

Z Warszawy polecimy z przesiadką do Taszkentu.

Wylądujemy w stolicy Uzbekistanu – Taszkencie. Z lotniska pojedziemy do hotelu. Taszkent od czasu podbicia go przez Rosję w 1865, pełnił rolę bramy na wschód. Od 1939 roku jest stolicą Uzbekistanu. Z prawie 3 milionami mieszkańców jest jednym z ważniejszych miast w Azji Środkowej. Miasto posiada długą i burzliwą historię. Około V wieku miasto nazywało się Stajsi, następnie przyszły niezliczone najazdy Turków, Arabów, Czyngis-chana, Timura Lenka, Kazachów, kałmuckich nomadów, a od początku XIX wieku Samanidów. W 1966 roku miasto doświadczyło ogromnego trzęsienia ziemi i duże jego obszary zostały mocno zniszczone. Dlatego w Taszkencie jest sporo nowoczesnych budynków, których zdobienia i styl odwołują się zarówno do kultury uzbeckiej, jak i do rosyjskiej.

Po krótkim odpoczynku wyruszymy na zwiedzanie stolicy. Wycieczkę zaczniemy od Khazrati-Imom, pięknego kompleksu z wieloma szkołami koranicznymi i meczetami. Znajduje się tu między innymi meczet Djuma i sławna szkoła koraniczna - medresa Barak Khan, gdzie przechowywany jest najstarszy spisany odręcznie koran - Uthman Qur’an. W medresie Abdul Kassim można obejrzeć przykłady dzieł zdolnych uzbeckich artystów: obrazy malowane na jedwabiu, prace w drewnie, ceramikę i inne dzieła. Odwiedzimy leżące w pobliżu mauzoleum Kaffel-Shashi, medresę Kukeldash i bazar, gdzie można znaleźć prawie wszystko: od warzyw i chleba począwszy, na ubraniach i sprzętach kuchennych kończąc. 

Pójdziemy w kierunku starej części miasta przy placu Emira Timura, na którym posąg środkowoazjatyckiego wodza Timura Lenka (1336-1405) zdominował całą scenerię. Wokół placu mieszczą się hotele w klasycznym socrealistycznym stylu. Będziemy mieli też okazję zobaczyć słynne metro w Taszkencie, zdobione marmurem i granitem. Następnie udamy się na Plac Niepodległości i zajrzymy do rzymsko-katolickiej katedry Św. Serca Jezusa, nazywanej również polskim kościołem, gdzie zobaczymy m.in. pomnik pamięci polskich żołnierzy.

Wcześnie rano udamy się na lotnisko, skąd polecimy do Urgencz. Miasto to jest znane jako miejsce narodzin polskiej piosenkarki Anny German, gdzie jedna z jego ulic jest nazwana jej nazwiskiem. Obejrzymy tu także lokalny polski kościół. 

Stąd naszą podróż będziemy kontynuować w kierunku pobliskiej Chiwy. W dzisiejszych czasach miasto podzielono na dwie części: starówkę otoczoną murami oraz nowoczesne miasto poza murami. Stare Miasto jest swoistym dużym muzeum, a jego burzliwą i fascynującą historię odkrywamy na każdym kroku. Dalszą część dnia spędzimy zwiedzając pieszo tę niewątpliwą perełkę kultury, gdzie ruch zmotoryzowany jest zabroniony.

Chiwa była jednym z miast karawan na Jedwabnym Szlaku, a jej strategiczne położenie łączyło wschód z zachodem. Stara część miasta, Ichan Kala, nienadgryziona zębem czasu, otoczona jest wysokimi na 5-6 metrów murami, ciągnącymi się przez sześć kilometrów. W obrębie murów znajdował się tu do 1873 roku największy targ niewolników w okolicy. Wcześniejsi władcy Chiwy nie skąpili grosza na pozostawienie po sobie pięknych monumentów i budynków, z których najważniejsze zwiedzimy w czasie naszej wycieczki.  

Zobaczymy między innymi Kalta Minor, minaret pokryty pięknymi płytkami, który w czasie jego powstawania miał być największym w Środkowej Azji. W międzyczasie budowy nie dokończono i dlatego minaret ma 14,2 metra średnicy u podstawy i tylko 26 metrów wysokości. Inne zabytki to mauzoleum poety Pahlavana Mahmuda, medresa Rakhim Khon i stara cytadela Kunya Ark. Jej fundamenty są najstarszymi budowlami w Chiwa i datowane są na V wiek. Potem dobudowano wiele innych budynków i kompleks składa się między innymi z meczetów, stajni i haremu. 

Dalszą część dnia przeznaczamy na samodzielne zwiedzanie. Proponujemy zobaczyć przepiękne meczety z fantastycznymi kolumnami, cudowne, kamienne mozaiki we wszelakich odcieniach, medresy, minarety i turkusowe kopuły. Znajdują się tu pełne zakamarków uliczki, stare sady i miejsca noclegowe, które przyjmują gości od czasów karawan. Obecnie jest tu sporo kramów z przyprawami i jedwabiem. 

Dzisiaj pożegnamy się z Perłą Uzbekistanu, Chiwą. Z Chiwy, udamy się autokarem przez pustynię Kyzył-Kum do Buchary, jednej z najsłynniejszych oaz na Jedwabnym Szlaku.

Buchara należy do najbardziej nastrojowych miast Azji Środkowej a została podbita przez Aleksandra Wielkiego w 329 roku p.n.e. Położenie miasta na skrzyżowaniu dróg pomiędzy Merv, Gurganj, Herat, Kabul i Samarkandą uczyniło z niego atrakcyjny cel dla wielu wodzów. Wśród nich znalazł się m. in. arabski dowódca Qutaiba, który na początku VIII wieku sprowadził do Buchary islam. Następnie w XIII wieku miasto zostało prawie doszczętnie zniszczone przez Czyngis-chana. Podniosło się jednak z gruzów i dzięki licznym kupcom do miasta wróciło bogactwo i dobrobyt.

Po przybyciu do Buchary pojedziemy do hotelu. Po południu zwiedzimy centrum miasta.

W Bucharze spędzimy cały dzień. Poznamy historię tego miasta, odwiedzając jego największe i najsławniejsze zabytki. Udamy się na stare miasto do labiryntu Ichan- Kala, zobaczymy kompleks Ismaila Chodży z fantastyczną, zieloną kopułą, pałac Tash-Hauli z pomieszczeniami haremu oraz tysiącletni meczet Juma. 

W centrum znajdziemy twierdzę Ark, symbol władzy i siły emira, a zarazem jego właściwą rezydencję. 20-metrowe mury twierdzy chroniły lokalnych władców i jej mieszkańców, których w czasach świetności emiratu mieszkało tu aż 3000. Wiele z atrakcji miasta, w tym piękne meczety z fantastycznymi niebieskimi kopułami, bramy miejskie i imponujące pałace znajdują się w kompleksie Poi Kalyan, nad którym góruje najwyższy minaret w mieście: minaret Arslan Khan, znany również pod nazwą Minaret Śmierci. Stąd właśnie, z samego szczytu wieży, emir aż do początku XX wieku kazał zrzucać rywali i przestępców. Wokół centralnie położonego rynku Lab-i-Hauz z dużym basenem, znajdują się herbaciarnie, gdzie przesiadują starsi Uzbecy, spędzając czas na piciu herbaty, rozmawianiu i graniu w gry planszowe. 

Po południu będziemy mieli możliwość odwiedzenia bazaru Toqi Sarrofon. W starych, kopulastych budynkach targowych znajdują się warsztaty i budki, w których od wielu stuleci produkuje się wyroby najwyższej jakości, dokładnie w ten sam sposób. Delikatne, ręcznie tkane tekstylia, z których słynie Azja Środkowa: suzani, jedwab i ikat, a także rękodzieło drewniane, poduszki, dywany i ceramikę w fantastycznych kolorach.

Dzisiaj udamy się na krótszą wycieczkę poza Bucharę, aby zobaczyć kilka interesujących atrakcji w jej okolicach. Rozpoczniemy zwiedzaniem imponujących mauzoleów Bahouddin Nakshbandi i Chor-Bakr. Obydwa zostały wzniesione przez wcześniejszych islamskich władców i należą do najświętszych miejsc w całym Uzbekistanie. 

Dowiemy się więcej o islamskich wpływach na to miejsce i zwiedzimy imponujące okolice. Po południu naszą wycieczkę po okolicach Buchary zakończymy wizytą w letnim pałacu Sitorai-Mokhi-Hossa wzniesionym przez miejscowego emira na początku XX wieku.

Dalsza część dnia jest do własnej dyspozycji. Wieczorem będziemy mieli możliwość zobaczyć imponujące show w pięknej medresie z 1623 roku, Nodir Divan-Begi.

Po śniadaniu pojedziemy do rodzinnego miasta wojownika Timura Lenka - Shahrisabz lub inaczej Kesh. Tak nazywało się, gdy rozpoczynał on swoją karierę od pasterza do władcy imperium. W 2002 roku miasto świętowało jubileusz 2700-lecia istnienia.

Timur Lenk wywodził się z mongolskich wojowników i twierdził, że jest potomkiem Czyngis-chana. Ok. 1370 roku Timur Lenk zmobilizował turkmeńskie plemiona do szeregu wielkich kampanii.

Ruszamy dalej w stronę Samarkandy.

Samarkanda jest bezsprzecznie miastem Timura Lenka, który nigdy nie zapomniał o swoich korzeniach. Wręcz przeciwnie, robił co mógł, żeby uświetnić i wzmocnić swoje rodzinne miasto. Wzniósł wokół niego mury obronne z fosą i zwodzonymi mostami. Powstały ogrody, wzniesiono pałace. Zobaczymy ruiny pałacu Ak-Saray, kompleks Dor-ut Saodat z meczetem Khazratiy-Imam, mauzoleum Jahongir i kompleks Dor-ut Tillavat oraz oczywiście gigantyczną statuę Timura Lenka. Jest ona ponad to ciekawym motywem fotograficznym i cieszy się powodzeniem szczególnie wśród nowożeńców, którzy robią sobie zdjęcia u jej stóp. Zatrzymamy się też przy cmentarzu polskich żołnierzy z armii gen. Andersa.

Stąd udamy się do Samarkandy – nazywanej też Ogrodem Duszy, Klejnotem Islamu i Lustrem Świata. To legendarne miasto Środkowej Azji posiada tysiącletnią historię jako centrum kulturalne na Jedwabnym Szlaku. Po przybyciu zameldujemy się w naszym hotelu.

Historyczne centrum Samarkandy nie zachowało się tak dobrze jak w Bucharze, jednak w mieście znajduje się kilka wprost oszałamiających kulturowych perełek Środkowej Azji.

Najsławniejszą atrakcją jest bez cienia wątpliwości plac Registan, który leży w centrum Samarkandy i jest jednym z najpiękniejszych placów na świecie. Z trzech stron w idealnej architektonicznej harmonii plac otaczają budynki, minarety i medresy. To tutaj znajdują się medresy Ulugbek i Tillya-Kari, a także Shir Dor, który jest unikalnym arcydziełem architektury chronionym prawem UNESCO. W 1220 roku miasto zostało zdobyte przez hordy Czyngis-chana. Od 1369 roku za rządów Timura Lenka nastąpił rozkwit miasta, które było stolicą jego imperium.

Poza placem Registan odwiedzimy meczet Bibi Khanum i nekropolię Shah-i-Zinda – cmentarz z grobowcami, który wygląda zupełnie jak oddzielne, małe miasto. Piękna brama wejściowa z kolorowymi kaflami i wąską długą na 200 metrów uliczką ze ściśniętymi mauzoleami po obu stronach robi ogromne wrażenie. Odwiedzimy również obserwatorium Uług Bega z 1429 roku. W XV wieku należało do najlepszych na świecie, Uług Beg opracował tu tablice astronomiczne używane w Europie do XVII w.

Gur Emir lub inaczej Grobowiec Emira, jest kolejnym pięknym budynkiem w Samarkandzie. Timur Lenk zamówił w 1404 roku piękną kopułę mauzoleum Gur Emir na cześć zmarłego wnuka Muhammeda Sułtana. Timur Lenk, po śmierci w 1405 roku, został również pochowany w tym właśnie grobowcu. Na dekoracji kopuły napisano: „Jeśli niebo zniknie, kopuła je zastąpi.”

Po zwiedzaniu pojedziemy pociągiem z Samarkandy do Taszkentu. 
Zakwaterowanie w hotelu w Taszkencie.

Uwaga: dla bardzo wczesnych wylotów transfer na lotnisko odbywa się w nocy.

Dzisiaj pożegnamy się z Uzbekistanem i z lotniska w Taszkiencie wylecimy do Polski.